Rahvusvaheline konverents / International Conference / Международная конференция / Międzynarodowa Konferencja

Kunstipraktikad esteetika ja võimu vahel: propaganda, mobilisatsioon ja vastupanu

29. juuni-1. juuli 2026, Tartu

 EST  Kunstiteoste ja kultuuripraktikate instrumentaliseerimine ideoloogiasõjas avardab propaganda sihtrühmade ulatust ja võimaldab nõnda sellel tõhusamalt mõjuda. Kuna kunstiteosed eksisteerivad samaaegselt paljudes valdkondades ning realiseerivad esteetika, majanduse, eetika, mälu, ja poliitika objektidena erinevaid eesmärke, edastavad ja kutsuvad nad esile ka lõpmatult erisuguseid tähendusi ja tõlgendusi. Teose sisu sõltub sellest, millises kontekstis tõlgendus toimub, ent paralleelselt, ühendatud mõistmise protsessis, on potentsiaalsed ka kõik teised tähendused. Selline polüsemantism loob palju võimalusi propaganda toimimiseks. Kui aga propaganda keelelised manipulatsioonid on piisavalt hästi uuritud ja hõlpsasti dekonstrueeritavad (Kris & Leites 1947; Malinova 2013; jt), siis visuaalsete ja performatiivsete teoste instrumentaliseerimine propaganda eesmärgil vajab uurijate suuremat tähelepanu. Tüüpilisemad viisid teose semantika kujundamisel on ümberkontekstualiseerimine ja/või tuntud teoste elementidest kollaaži loomine. Tänapäevane tehnoloogia võimaldab seda teha kiiresti ja tõhusalt. Samal ajal võimaldab lai valik tehnilisi vahendeid ja kultuuripraktikate demokratiseerimine mitte ainult ületada modernse looja autoriteeti ja muuta juurdepääs loovusele võimalikult laiaks, vaid hägustada ka kunsti ja mitte-kunsti piire (Benjamin 1935). On ilmne, et populaarne kultuur ja internetifolkloor on võtmetähtsusega valdkonnad kunstiteoste lülitamisel propaganda arsenali. Kriisisündmuste ajalugu näitab populaarse kultuuri kiiret muutumist propaganda suuvoodriks. Internetifolkloori uuringud näitavad, kuidas veebikasutajad rakendavad teoste loomiseks aina nüansseeritumaid kunstivahendeid, mis viivad kombineeritult ka mitmekihilisemate sõnumiteni (Laineste et al. 2024). Internetifolkloori erinevad žanrid (Laineste & Shilikhina 2024) on seega aina enam muutumas ka propagandavahendiks (Wiggins 2019).

Kutsume osalema interdistsiplinaarsel konverentsil, mis keskendub kunsti, propageerimise, kollektiivse mälu ja sotsiaalse aktivismi keerukatele suhetele. Meie eesmärk on uurida, kuidas kunstipraktikad kujundavad ühiskondlikku teadvust, kirjutavad ümber ajalugu, ajendavad protestima või vastupidi tugevdavad võimu ideoloogilisi narratiive. Viimastel aastakümnetel oleme näinud visuaalse kunsti, teatri, digitaalse meedia ja muu kultuuritoodangu rolli suurenemist poliitilise mobiliseerimise, traumeerimise ja mineviku kollektiivse mõistmise protsessides. Suurenevate konfliktide, identiteedikriiside, massilise rände ja repressiivse poliitika tingimustes muutub kunst aktiivseks mõjutusvahendiks: seda kasutatakse püsimiseks ja kustutamiseks, vastupanuks ja manipuleerimiseks. See kunstilise väljenduse ambivalentsus esteetika, kriitika ja ideoloogia vahel nõuab hoolikat analüüsi ja ümbermõtestamist.

Töökeeled: Inglise, poola, vene, eesti

Artistic Practices between Aesthetics and Power: Propaganda, Mobilization, and Resistance

29 June - 01 July 2026, Tartu

 E  When ideologies clash, the instrumentalization of artistic works and cultural practices allows propaganda to reach new target groups and influence them more effectively. Works of art function in different spheres simultaneously: as objects of aesthetics, economics, ethics, memory and politics, they fulfill various goals, transmit different meanings, and are interpreted in differing ways.. The content of the work depends on the context in which it is interpreted, but other meanings are also present and become relevant in the process of comprehending a work. This polysemanticism creates many opportunities for propaganda to work. However, if the linguistic manipulations of propaganda have been well studied and easily deconstructed (Kris & Leites 1947; Malinova 2013; and others), the instrumentalization of visual and performative works in propaganda requires closer scholarly attention. Propaganda reassembles the semantics of a work by re-contextualizing and/or collaging elements of a well-known work. Modern technologies allow this to be done quickly and efficiently. At the same time, a wide range of technical means and the democratization of cultural practices make it possible not only to overcome the modern exclusivity of the creator, to increase public access to creative work as much as possible, but also to blur the boundaries between art and non-art (Benjamin 1935). Popular culture and Internet folklore play an essential role in the inclusion of works of art in the propaganda arsenal. The history of crisis events demonstrates the rapid transformation of popular culture into a “propaganda mouthpiece.” Research on Internet folklore shows how internet users create their works using a wide range of artistic tools, how works of art and their elements function as reassembled messages (Laineste et al. 2024). Various genres of Internet folklore (Laineste & Shilikhina 2024) are also becoming a propaganda tool (Wiggins 2019).

We invite you to participate in an interdisciplinary conference on the complex relationship between art, propaganda, collective memory, and forms of social activism. We aim to explore how artistic practices shape public consciousness, rewrite history, activate protest, or, conversely, strengthen the ideological narratives of power. In recent decades, we have witnessed the increasing role of visual art, theater, digital media, and cultural products in the process of political mobilization, traumatization, and collective reflection on the past. In the context of growing conflicts, identity crises, mass migration, and repressive policies, art becomes an active tool of influence: it is used to perpetuate and erase, to resist and to manipulate. This duality of artistic expression, which is realized in aesthetics, criticism and ideology, requires careful analysis and rethinking.

Working languages: English, Polish, Russian, Estonian

Художественные практики между эстетикой и властью: пропаганда, мобилизация, сопротивление

29 июня - 1 июля 2026, Тарту

 RU  Инструментализация художественных произведений и культурных практик в войне идеологий позволяет пропаганде осваивать новые целевые группы, воздействовать более эффективно. Произведения искусства функционируют в разных сферах одновременно, они как объекты эстетики, экономики, этики, памяти, политики реализуют различные цели, передают различные смыслы, по-разному интерпретируются. Содержание произведения зависит от того, в контексте какой сферы происходит интерпретация, но остальные смыслы также присутствуют, подключаются в процессе осмысления. Такой полисемантизм создает множество возможностей для работы пропаганды. Однако если языковые манипуляции пропаганды достаточно хорошо изучены и легко поддаются деконструкции (Kris & Leites 1947; Малинова 2013; и др), то пропагандистская инструментализация визуальных и перформативных произведений нуждается в пристальном внимании исследователей. Пропаганда пересобирает семантику произведения, посредством переконтекстуализации и/или коллажирования из элементов известного произведения. Современные технологии позволяют действовать быстро и эффективно. В то же время широкий ассортимент технических средств и демократизация культурных практик позволяют не только преодолеть модерную исключительность творца, сделать доступ к творчеству максимально широким, но и размывают границы искусства и не-искусства (Benjamin 1935). Популярная культура и интернет-фольклор являются необходимыми элементами в процессе включения произведения искусства в арсенал пропаганды. История кризисных событий демонстрирует быструю трансформацию популярной культуры в “рупор пропаганды”. Исследования интернет-фольклора показывают, как пользователи Всемирной паутины используют широкий ассортимент художественных инструментов для создания своих работ, как произведения искусства и их элементы функционируют как пересобранные послания (Laineste et al. 2024). Различные жанры Интернет-фольклора (Laineste & Shilikhina 2024) также становятся инструментом пропаганды (Wiggins 2019).

Приглашаем к участию в междисциплинарной конференции, посвящённой сложным отношениям между искусством, пропагандой, коллективной памятью и формами социального активизма. Мы стремимся исследовать, каким образом художественные практики формируют общественное сознание, переписывают историю, активизируют протест или, напротив, укрепляют идеологические нарративы власти. В последние десятилетия мы наблюдаем возрастание роли визуального искусства, театра, цифровых медиа и культурной продукции в процессе политической мобилизации, травматизации и коллективного осмысления прошлого. В условиях нарастающих конфликтов, кризисов идентичности, массовой миграции и репрессивных политик искусство cтановится активным инструментом воздействия: его используют для увековечивания и для стирания, для сопротивления и для манипуляции. Эта двойственность художественного высказывания – между эстетикой, критикой и идеологией – требует внимательного анализа и переосмысления.

Рабочие языки: английский, польский, русский, эстонский

Praktyki artystyczne między estetyką a władzą: propaganda, mobilizacja i opór

29 czerwca-1 lipca 2026, Tartu

 PL  Wykorzystanie wytworów artystycznych i praktyk kulturowych w wojnie ideologicznej pozwala propagandzie na dotarcie do nowych grup docelowych, zwiększając jej skuteczność. Dzieła sztuki funkcjonują jednocześnie w wielu sferach. Jako obiekty estetyki, ekonomii, etyki, pamięci, polityki realizują rozmaite cele, przekazują różne znaczenia. Odczytanie utworu każdorazowo zależy od konkretnego pola interpretacyjnego, ale jego pozostałe sensy nie zanikają, są aktualizowane w procesach rozumienia. Taka polisemia stwarza wiele możliwości dla działania propagandy. Jeśli jednak propagandowe manipulacje językowe są stosunkowo dobrze zbadane i łatwo poddać je dekonstrukcji (Kris i Leites 1947; Malinowa 2013; i in.), to instrumentalizacja utworów wizualnych i performatywnych wymaga szczególnej uwagi badaczy. Propaganda rekonstruuje semantykę obiektów artystycznych poprzez rekontekstualizację i/lub tworzenie kolaży z elementów znanych utworów. Nowoczesne technologie pozwalają działać szybko i skutecznie. Jednocześnie szeroka gama narzędzi technologicznych i demokratyzacja praktyk kulturowych prowadzi z jednej strony do przezwyciężenia modernistycznej wyjątkowości artysty, czyniąc dostęp do działalności twórczej bardzo szerokim, z drugiej zaś zaciera granice między sztuką i nie-sztuką (Benjamin 1935). Istotnymi elementami w procesie włączania obiektu artystycznego do arsenału propagandy są kultura popularna i folklor internetowy. Historia wydarzeń kryzysowych dowodzi, jak szybko kultura popularna może zamieniać się “propagandową tubę”. Badania nad folklorem internetowym pokazują, w jaki sposób użytkownicy Sieci wykorzystują narzędzia artystyczne do tworzenia swoich prac oraz jak twory artystyczne i ich elementy funkcjonują w postaci ponownie zmontowanych przesłań (Laineste i in. 2024). Rozmaite gatunki folkloru internetowego (Laineste i Shilikhina 2024) również stają się narzędziem propagandy (Wiggins 2019).

Zapraszamy do udziału w interdyscyplinarnej konferencji poświęconej złożonym relacjom między sztuką, propagandą, pamięcią zbiorową i formami aktywizmu społecznego. Chcemy zbadać, w jaki sposób praktyki artystyczne kształtują świadomość społeczną, przepisują historię, wzmacniają protest lub, przeciwnie, wspierają ideologiczne narracje władzy. W ostatnich dziesięcioleciach obserwujemy wzrost roli sztuki wizualnej, teatru, mediów cyfrowych i branży kreatywnej w procesie mobilizacji politycznej, traumatyzacji i zbiorowej refleksji nad przeszłością. W obliczu narastających konfliktów, kryzysów tożsamości, masowych migracji i opresyjnych polityk sztuka staje się aktywnym narzędziem oddziaływania: służy jednocześnie do utrwalania i wymazywania, sprzeciwu i manipulacji. Ta dwoistość wypowiedzi artystycznej, jej posadowienie między estetyką, krytyką i ideologią, wymaga uważnego namysłu i analizy.

Języki robocze: angielski, polski, rosyjski, estoński